Wat u hieronder chronologisch kunt lezen is een samenvatting van verslagen van de strijd en de voorbereidingen die plaats vonden aan Bruggenhoofd Gent tijdens de achttiendaagse veldtocht. Het is een samenraapsel van allerhande bestaande geschriften over de strijd. Onlogische opvolgingen werden er zoveel mogelijk uitgehaald want dezelfde verhalen afkomstig van verschillende bronnen bleken vaak tegenstrijdigheden te bevatten.

Hier vindt u het relaas van 10 mei 1940. Als u ook het eerdere stuk wilt lezen kan dit zeer gedetailleerd vanaf "De Belgische Fortificatiepolitiek voor WOII"

Het relaas van 1 mei tot 9 mei 1940 vindt u op deze link.

Vanaf 10 mei 1940 krijgt u het relaas van de Duitse inval in België.

Voor de grote lijnen van wat vooraf ging aan onderstaand relaas, klik op onderstaande link.

Vrijdag 10 mei 1940

04:30

Situatie op de ochtend van 10 mei 1940. Bovenaan is de schets zoals terug te vinden in La rôle de l'Armée Belge - Andre L'Hoist en daaronder zoals geschetst in België - Een officieel overzicht van de gebeurtenissen 1939-1940 - Ministerie van Buitenlandse zaken (1941). - p38.

Een detail van de opbouw van het Belgisch leger bij het begin van de Duitse inval vindt u terug op deze link.

Ondanks dat de Fransen en de Belgen er van uitgingen dat de Ardennen onvoldoende toegankelijk waren voor tanks en pantsers, zouden de Duitsers net die optie benutten om een zware doorbraak te proberen verwezenlijken in de Ardennen en Noord-Frankrijk. Ze gooiden hiervoor 3 Pantserkorpsen in de strijd:

Het XV (15e) pantserkorps onder leiding van Generaal Hoth omvatte 2 sterke pantserdivisies die uitgestuurd werden om Dinant te proberen bereiken..
- De 5e Pantserdivisie onder leiding van Generaal Maximilan von Hartlieb was allicht de best uitgeruste met ongeveer 320 pantsers.
- De 7e Pantserdivsie onder leiding van Generaal Erwin Rommel en omvatte slechts een 200 tal pantsers.
Het XIX (19e) pantserkorps onder leiding van Generaal Guderian omvatte 3 pantserdivisies (1e, 2e en 10e Pantserdivisie) en werd uitgestuurd naar Sedan
Het XLI (41e) Pantserkorps onder leiding van Generaal Reinhardt omvatte 2 pantserdivisies en werd uitgestuurd naar Monthermé langs de Maas.
Het XIX en XLI pantserkorps omvatten toen deze aanval doorging ongeveer de helft van alle betere pantsers die het Duitse leger bezat.

Luxemburg. Nabij Vianden trekt de Duitse 1e Pantserdivisie onder leiding van Generaal Guderian over de Luxemburgse grens.

Luxemburg bleek de dag voordien door Duitse spionagediensten zwaar onder handen gepakt en telefonielijnen om alarm te slaan, waren massaal gesaboteerd zodat het kleine land praktisch meteen onder de voet werd gelopen.

Duitse troepen trekken Luxemburg binnen. (Foto: Replica)

De Duitse 1e Pantserdivisie zal eveneens via Luxemburg de Belgische grens bereiken. Luxemburg blijkt in Duitse handen zonder echt veel weerstand ondervonden te hebben. Er vielen aan beide zijdes geen doden, enkel 7 gewonden. 75 Luxemburgse soldaten werden gevangen genomen.

Iets noordelijker was de 7e Pantserdivisie onder leiding van Generaal Rommel de Belgische grens overschreden. Deze troepen trokken richting Dinant met de bijhorende Maas. Deze aanval werd bijkomend versterkt door een snel volgende massa Junker 52 bommenwerpers die hun doelen over de grens gingen bestoken.

Het Belgische leger, had volgend op de visie van de Fransen, de Ardennen minder fel verdedigd. Men ging ervan uit dat deze zone niet zo vlot toegankelijk was om met zwaar materiaal te kruisen en te proberen doorbreken bij een Duitste aanval. Ook had het Belgische leger niet voldoende troepenreserves om ook die zone nog massaal te beginnen bezetten. Daarom was er voor bij een eerste Duitse aanval een plan uitgewerkt dat de Groepering K(eyaerts) in de zone van de Ardennen diende voor vertragingen te zorgen bij een Duitse aanval door in die zone vernielingsopdrachten voor te bereiden en op het gepaste moment bijkomende vernielingen uit te voeren. Op die manier moest een mogelijke doorstoot richting Maas vertraagd worden. De groepering K beschikte daarvoor over een aantal gemotoriseerde eenheden die zich sneller dan de standaard infanteristen konden verplaatsen en terugtrekken na hun vernielingsopdrachten te hebben uitgevoerd. Dit waren dan de 1e Divisie Ardeense Jagers en nog 3 Cavalerieregimenten, namelijk de 1e Gidsen, 2e Lansiers en 2e Jagers te Paard. Dit werd dan nog eens aangevuld met het 3e Regiment Cyclisten en het motorrijdersbataljon van het VII Legerkorps. De Ardeense Jagers bezetten hierbij een zeer lange zone van ongeveer 85 km die gedeeltelijk beschermd was met kleine betonnen bunkers langs de grens met Duitsland, de Devesestelling. Hun hoofdtaak bestond er in bij het vaststellen van een Duitse doorbraak de nodige vernielingsopdrachten uit te voeren en terug te trekken op de lijn Hoyoux-Ourthe. In de periode voor de inval waren er in die zone bijkomend al een massa voorbereidende vernielingen uitgevoerd, er waren specifieke versperringen om de doorgang van zwaar legermateriaal onmogelijk te maken, mijnenvelden, antitankgrachten, overstromingsgebieden,... Binnen de strijd zouden ze de opmars niet kunnen stuiten maar toch voor meer vertraging zorgen dan de Duitsers hadden gehoopt. Op een aantal plaatsen zullen onder andere Ardeense Jagers verwoed weerstand bieden bij de eerste Duitse doorbraakpogingen.

Boven: Tussen Vesder en Manhaihant werd een ware antitankmuur opgetrokken. Eerst waren de doorgangen in deze hindernis nog volledig vrij. Toen de doorbraak plaats had gevonden, werden dit type van doorgangen volledig versperd met zware bomen zodat een directe doorgang met voetvolk wel haalbaar was maar alles van voertuigen, voor uren kwam vast te zitten.

Midden: Kort nabij Stoumont werd in een bocht in een vrij heuvelig terrein de weg gedynamiteerd. Men kon het puin wel vrij snel ruimen maar dergelijke geslagen bressen opnieuw dichten op zo een locatie was niet evident.

Onder: Het grootste probleem bij deze vertragingsopdrachten, was de zware tol voor de toch lichte pantserwagens die het Belgisch leger telde. Deze waren zeker niet gewend dergelijke afstanden af te leggen en zeker niet op zulke korte tijd. Voertuigen zoals deze T13 tank die bij deze opdrachten in panne vielen, werden vaak zoals ook hier in Isle la Hesse in de gracht gedumpt en in brand gestoken om hergebruik door de Duitsers onmogelijk te maken.

(3 Foto's: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Gevolg van al deze hindernissen kort achter de Belgisch Duitse grens was dat de 5e Pantserdivisie heel wat meer last had om verder op te rukken vergeleken met de 7e Pantserdivisie van Generaal Rommel.

Wat echter in de Belgen hun nadeel sprak was dat deze versperringen en hindernissen niet bewaakt waren waardoor het voor de oprukkende Duitsers enkel een kwestie was van het zoeken naar een omzeiling van de gemaakte hindernissen.

Duitse troepen trekken massaal België binnen. (Foto: Replica)

Schets situatie grensstellingen verdedigd door 1e en 3e Ardeense Jagers op 10 mei 1940: Boek Mai 1940 - La Bataille de Belgique - M. Fouillien et J. Bouhon

Er was in de Ardennen nog geen sprake van zware directe militaire weerstand. Door de opgeworpen hindernissen zouden de Duitse oprukkende infanterie en pantsers over de grond de eerste 3 uren slechts 6 kilometer ver weten op te rukken op Belgisch grondgebied.

Deze gelijktijdige invallen in Luxemburg, België en Nederland zijn meteen ook de start van wat zal bekend staan in de geschiedenis als de Westfeldzug

04:45

Te Arras ondergaat het hoofdkwartier van het British Expeditionary Force een aanval van de Duitse Luftwaffe zodat ze ook zeker snel genoeg op de hoogte waren wat er aan de hand was.

05:00

Nederland. Er zijn meldingen van 2 Hollandse vliegvelden die gebombardeerd zijn. Duitse troepen overschrijden massaal de Belgisch-Duitse en Nederland-Duitse grens. In praktijk vallen op korte tijd heel wat meer Nederlandse vliegvelden in Duitse handen. Dit was alvast zo voor het vliegveld van Oekenburg, Ypenburg, Valkenburg en Den Haag.

Via listen met Duitse soldaten vermomd in Nederlandse uniformen vallen heel wat bruggen over cruciale waterlopen onbeschadigd in Duitse handen zodat hun doorsteek in het Nederlandse grondgebied letterlijk verloopt als een mes door de boter.

Er worden Duitse para's gedropt in de regio van Den Haag, Rotterdam en de belangrijke brug te Moerdijk. Te Rotterdam wordt op die manier vrij snel de luchthaven ingepalmd en uitgeschakeld voor de Nederlandse luchtmacht. Te Moerdijk valt de belangrijke brug over het Hollands Diep intact in Duitse handen. In meer noordelijke richting vallen zeer snel steden zoals Groningen, Assen, Meppel, Arnhem en Nijmegen.

Belgisch Nederlandse grenskanalen. Vanaf Briegden aan het Albertkanaal takte een noordoostelijk lopend kanaal af, namelijk de Zuid Willemsvaart. Dit kanaal liep zo goed als parallel met de veel meer kronkelende Maas die ter plaatse bijna de grens vormt met Nederland. Voorbij Bocholt gaat deze Zuid Willemsvaart over in het Kempisch kanaal dat op zijn beurt dan bij Dessel kruist met het Turnhoutkanaal dat richting Antwerpen loopt. Al deze kanalen waren aan de Belgische zijde voorzien van kanaalbunkers om deze als uiterste verdediging te kunnen gebruiken. Langs het Turnhoutkanaal waren dat oude Duitse WOI bunkers.

Rond dit tijdstip waren er ook de eerste vallende vliegtuigbommen op stellingen van de 1e Jagers te Paard die vooruitgeschoven tussen de Zuid Willemsvaart en de Maas lagen opgesteld.

Schets van de Nederlandse situatie op 10-11 en 12 mei 1940: Boek Mai 1940 - La Bataille de Belgique - M. Fouillien et J. Bouhon

Albertkanaal regio Maastricht, het fort van Eben Emael. Er gebeurt een uiterst precieze aanval met zweefvliegtuigen en Duitse para's op de regio van het gigantische fort van Eben-Emael en een aantal cruciale bruggen over het Albertkanaal.

Het fort van Eben Emael werd op dat moment beschouwd als oninneembaar en had een boventerrein van 45 hectaren (63 voetbalpleinen). Toch zouden een aantal voor die tijd zware gebrekkige militaire inzichten leiden tot een zeer vroege nederlaag. Zo was dit fort allicht als oninneembaar te noemen vanop de begane grond. Uit de lucht was dit amper beschermd tegen aanvallen met para's. Zo was het boventerrein eveneens niet ruim voorzien van mijnenvelden en bevatte dit gigantische terrein amper 4 oudere maximmitrailleurs, opgesteld als luchtafweer.

De koepels van de mitrailleur- en kanonbolwerken op het boventerrein van het fort waren de ogen en de oren van het fort. De Duitse para's gedropt met zweefvliegtuigen op het fort wisten op een listige manier zeer snel deze koepels uit te schakelen. Ze gebruikten hierbij een voor die tijd onbekend type nieuwe bom met een gigantische vernielingskracht (Holle ladingen). Deze waren in staat de koepels die bestonden uit 20 cm staal te doorboren en uit te schakelen. Hun impact was ongezien voor die tijd. Bijkomend schakelde men zeer specifiek eerst de kanonkazematten uit die als vuursectoren een aantal bruggen hadden over het Albertkanaal. Dit alles gebeurde gedekt door de duisternis in amper 24 minuten tijd. Het fort is in feite dan reeds grotendeels uitgeschakeld voor de functie die het diende op te nemen. De anderhalve dag van verdere strijd om het fort, zou in feite een langgerekte doodstrijd worden van dit eerder als oninneembare beschouwde fort. Een veel gedetailleerder relaas over de val van dit fort op deze link.

Zicht op de bovenzijde van het Fort van Eben Emael kort na de gevechten. Op het boventerrein zien we de nog gebruikte zweefvliegtuigen nog liggen. Deze zijn trouwens kort na de aanval reeds verwijderd om de wijze naar de buitenwereld waarop de verovering was gebeurd, niet te algemeen bekend te maken. (Foto's: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Het effect van een holle lading op een van de koepels van het fort. Men ziet hier in feite het gat niet meer omdat dit van Duitse kant na de aanval werd dichtgemaakt om het gat die er telkens was ingeslagen niet te sterk te accentueren. Het fort is namelijk tijdens de Duitse bezetting vaak gebruikt als propaganda en men wou niet echt prijsgeven hoe men zo snel dit fort had weten in te palmen. Merk op welke hitte deze ladingen moeten hebben ontwikkeld. Het patroon die u kan zien op de bovenzijde van de koepel (die deels barsten vertoond door de veroorzaakte hitte), is afkomstig van de ooit over de koepel getrokken camouflagenetten. Deze zijn letterlijk in het staal van de koepel gebrand. (Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Bovenstaande foto's, beiden uit het boek "De Bange Meidagen 40 - Lekturama", tonen duidelijk het effect van de fameuze Duitse holle ladingen op de zware bunkers van het fort van Eben Emael. De linker foto is genomen van de bunker beneden het fort van Eben Emael toen deze zogezegd wordt uitgeschakeld door een holle lading in het heetst van de strijd. Bovenaan in het cirkeltje ziet men een Duitse parachutist met touwen of kabels een holle lading neerlaten tot voor het schietgat van de bunker. Een leuk weetje bij de foto links is dat dit eigenlijk een foto is, komende uit een propagandafilm ooit opgenomen nadat de regio al was veroverd op de Belgen. Dit is dus niet in het heetst van de strijd zoals het wordt voorgesteld. Dit werd dus volledig in scene gezet voor deze film. Deze film wordt trouwens ook nog vrij gemakkelijk teruggevonden op media als bv YouTube. De foto rechts toont het effect van een dergelijke holle lading op de noordelijke Mitrailleurbunker van het fort.

Ook enkele zeer nabij het fort gelegen cruciale bruggen over het Albertkanaal werden met gelijkaardige precisie-aanvallen met para's in zweefvliegtuigen zo goed als intact veroverd. Dit was in de beginfase het geval voor de bruggen over het Albertkanaal van Vroenhoven, Veldwezelt en de spoorwegbrug van Briegden. Dit alles terwijl de regio permanent zwaar uit de lucht wordt aangevallen. Gesterkt door deze luchtaanvallen weten ze op deze manier de troepen die de bruggen dienden te verdedigen, te verrassen en zware verliezen toe te brengen.

Dit is een van de nabij de brug van Veldwezelt gelande zwevers. Je kan duidelijk zien dat de zwevers geen militaire kenmerken of symbolen droegen. (Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Schets van de situatie rond Eben-Emael op 10 mei 1940: Boek Mai 1940 - La Bataille de Belgique - M. Fouillien et J. Bouhon

Kaart mei 1940 Sector Veldwezelt-Vroenhoven

Gelijkaardige schets situatie 10 mei 1940 ter hoogte van het cruciale punt van Eben-Emael, Veldwezelt en Vroenhoven uit België - Een officieel overzicht van de gebeurtenissen 1939-1940 - Ministerie van Buitenlandse zaken (1941). - p41.

De zone voor het Fort van Eben Emael en de nabijheid van de bruggen van Vroenhoven en Veldwezelt werd verdedigd door de 7e Infanteriedivisie die lokaal een strook van 19 km lang diende te verdedigen. Hierbij kampten zij dat moment van het jaar met ontzettend veel afwezige soldaten door toegekende landbouwverloven. Bijkomend was het niet het commando van het Fort van Eben Emael die instond voor het laten opblazen van de bruggen van Veldwezelt en Vroenhoven. Dit was enkel het geval voor de brug van Kanne die wel nog ondanks zware gevechten tussen Belgische troepen en Duitse parra's met zware verliezen aan beide zijdes nog net op tijd kon opgeblazen worden. Het opblazen van de overige bruggen zat qua verantwoordelijkheid onder het commando van de Grenswielrijders, wiens commandopost in Lanaken was gevestigd. De hierdoor bijkomend ontstane vertraging zou ongelukkig het lot van deze bruggen bepalen en maken dat elke poging ze op te blazen zoals normaal had moeten gebeuren, zou mislukken. Nochtans valt de 7e Infanteriedivisie zeker niets te verwijten. Zij bekochten hun zware weerstand tegen deze doorbraakpoging met in totaal meer dan 200 doden.

Veel sneller dan verwacht, en vooral zonder ze te kunnen opblazen, vallen de bruggen van Veldwezelt en Vroenhoven praktisch intakt in Duitse handen. De Belgische troepen moeten zich dan ook veel vroeger dan verwacht beginnen terug te trekken vanuit hun posities die in theorie nog zeker 2 a 3 dagen hadden moeten kunnen standhouden. Hierdoor krijgen zowel de binnentrekkende Franse als Britse troepen nauwelijks tijd om hun voorziene stellingen in te nemen (en vooral te organiseren).

aangeslagen en gewonde soldaten uit de bunker

Hierboven enkele foto's van de twee zo goed als intakt veroverde bruggen te Vroenhoven en Veldwezelt. Bovenaan ziet u de Duitse troepen over de brug te Veldwezelt trekken. Linksonder de verovering van de brug van Vroenhoven. De kleinere foto's op de rechter kant zijn foto's van de verovering van de bunker in de voet van de brug te Veldwezelt, deze bunker is ook goed zichtbaar op de foto onderaan terwijl Duitse troepen massaal het Albertkanaal oversteken. Een kostbare te houden verdedigingslinie is veel te snel overwonnen door de binnentrekkende Duitse troepen. (Foto's Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

05:17

Een belangrijk gedeelte van de Belgische luchtvloot wordt op de grond uitgeschakeld tijdens de nacht op het vliegveld te Evere.

Er vallen ook de eerste bommen op cruciale punten van de hoofdstad Brussel.

Rond dit tijdstip vertrekt het officieel bericht naar Frankrijk en Groot Brittannië over een onaangekondigde aanval van Duitsland op België, Nederland en Luxemburg. Frankrijk en Groot Brittannië zetten hierbij rond dit tijdstip hun "plan D" (Dijleplan) in werking.

05:30

Gent. Op dit vroege uur loeien in Gent de alarmsirenes. Mogelijks een vroege waarschuwing aan de inwoners van Gent voor de gestarte Duitse inval in België.

05:35

Rothem (Belgisch Nederlandse grens). Hier wordt melding gemaakt van gevechten van een Duitse stoottroep met een specifiek daar bij de grens gebouwde bunker Abri24. Deze meldingen zorgden ervoor dat de Belgische troepen die nog extra vooruit lagen op deze kanalen (ook gekend als Maas-Scheldekanaal), terugtrokken tot achter deze laatste kanalen. Volgende op deze feiten werden alle lokale bruggen over dit kanaal opgeblazen te Rotem, Dilzen, Vucht en Eisden. Als alle troepen waren teruggetrokken, werd ook de laatste brug in Lanklaar opgeblazen. Deze stellingen zouden ongeveer nog 1 dag verdedigd worden om dat terug te trekken op de veel sterkere stelling achter het Albertkanaal.

06:30

Belgisch-Luxemburgse grens. Toen de Duitse pantsers van het XIX pantserkorps van Generaal Guderian de grens met België vanuit Luxemburg overschreden werden door de Ardeense Jagers massaal voorbereide vernielingen voltooid. Nabij Martelange wordt een kolonne van de 1e Pantserdivisie meer dan 2 uur opgehouden bij een confrontatie met de 4e Compagnie van de 1e Ardeense Jagers.

Zicht op een eindeloze colonne pantservoertuigen, vrachtwagens en andere voertuigen van de Duitse 1e Pantserdivisie, opgehouden nabij Martelange door de 4e Compagnie van de 1e Ardeense Jagers..

(Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Belgisch-Franse grens. De eerste geallieerde troepen trekken onze grenzen over. De geallieerde troepen hadden de orders ontvangen het "Dyle-plan" uit te voeren. Dit hield in dat ze stelling zouden nemen tussen de bestaande Maginot-lijn in Noord-Frankrijk en de Antwerpse Forten. Dit omvatte dus ook de oostzijde van de Naamse Forten, de stelling Koningshooikt - Waver, een bunkerlijn in combinatie met overstromingsgebieden, antitankgrachten en bijhorende hindernissen, om dan te eindigen nabij de Antwerpse Forten aan de oostkant van de Schelde. De Franse troepen dienden in elk geval dus ook het gat tussen Namen en de Franse Maginotlinie (Givet - achter de Yvoir) af te sluiten dat totaal geen versterkingen bevatte maar weinig waarschijnlijk werd geacht om een doorbraak in te proberen forceren wegens te ontoegankelijkheid van het bijhorende terrein.

De Britse troepen die in de voorlijn België binnentrokken behoorden tot 2 korpsen:

1e Korps omvattende de 1e, 2e en 48e Divisie
2e Korps omvattende de 3e en 4e Divisie
In steun ontvingen zij de gemotoriseerde Cavalerie van deze divisies en de 12e Lancers, een extra pantserwagenregiment.

Deze eenheden dienden zo snel mogelijk door te stoten tot op de KW-linie tussen Waver en Leuven. Op de rechter kant diende hier dan de Fransen aan te sluiten en links de Belgen.

De Fransen rekenden vooral op

Het 7e Franse Leger dat via Oost- en West-Vlaanderen oprukte richting Nederland en Antwerpen. Zij zouden dan vooral de verdere doorbraak in Nederland verhinderen nabij Moerdijk en Tilburg en zo de monden van de Schelde verdedigen.
Het Franse Cavaleriekorps en het 1e Franse Leger trekken in de richting van de linie tussen Waver en Namur. Dit gedeelte van de uiterst belangrijke te verdedigen lijn is niet gefortificeerd en niet voorzien van bunkers.
Een groepering van lichtere Franse pantsers behorende tot de Cavalerie-eenheden van het 2e en 9e Franse Leger trekt op in de richting van Belgisch Luxemburg, Marche, Bastenaken en Aken maar kan niet op tegen de Duitse machtsontwikkeling. Zij trekken bijna ogenblikkelijk terug, allicht op de lijn Etalle-Virton.

Transport van materiaal gebeurde bij de Fransen zeer veel door gebruik te maken van de spoorwegen. De Britten deden dit in hoofdzaak alleen voor hun zwaarste tanks. De rest verplaatste zich in hoofdzaak over de wegen.

De foto hierboven toont militair materiaal van het Franse 7e Leger op doortocht richting Lokeren, Moerbeke en Sint Niklaas. Van daaruit diende dit dan door te trekken richting Nederland. De trein bevatte vooral in dit geval Franse luchtafweermitrailleurs. De foto van Google Streetview toont de huizen die op de achtergrond te zien zijn langs het Stationsplein (Foto links: Boek Mei 1940 - Peter Taghon - Foto rechts: Google Streetview)

Franse Hotchkiss H35 tanks rijden op de grens van Marcinelle en Charleroi en zijn op weg naar de grens met Nederland. (Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Toch waren voor wat betreft de verdediging van de zone tussen de Luikse forten en de Maginotlinie, de ideeën van de Fransen en de Belgen vooraf al niet hetzelfde. Zo waren de eerste Franse eenheden die in die zone de grens overtrokken in de richting van de Maas, de 1e en 4e Division Légère de Cavalerie. Dit waren lichtere pantsereenheden. Zij werden bijkomend versterkt met verkenningseenheden van het 1e en 9e Franse Legerkorps. Deze dienden zo snel mogelijk een aantal cruciale bruggen over de Maas onder controle zien te houden. Daarnaast zouden hun troepen dan vanaf die posities doorstoten tot de locaties waar de Ardeense Jagers hun vernielingsopdrachten hadden uitgevoerd. Het grote misverstand dat hier dus al meteen ontstond was dat de Fransen teleurgesteld waren vast te stellen dat alle vernielingsopdrachten wel degelijk waren uitgevoerd maar niet verder werden verdedigd. Zij gingen ervan uit dat deze Ardeense Jagers die vernielingsopdrachten allen zouden hebben blijven verdedigen tot de Fransen zouden aansluiten om de totaalverdediging op te nemen. Op die manier dachten de Fransen met hun toegestuurde eenheden 4 a 5 dagen kunnen stand te houden.

Beverlo. De Belgische 11e Infanteriedivisie die op dat moment op oefening was in het militaire kamp van Beverlo verlaat deze locatie en trekt reeds meteen omwille van de lopende aanvallen aan het Albertkanaal door richting KW-linie.Vrij snel op hen volgend zal in de komende nacht van 10 op 11 Mei 1940 ook de 2e Infanteriedivisie die op de Vesting Luik zat, reeds in die richting beginnen verplaatsen.

Halle - Ninove. De 5e Infanteriedivisie die voorlopig ook vrij nutteloos op de bunkerlijn Halle - Ninove was opgesteld (gericht op Frankrijk), wordt ook uit die stelling weggetrokken en doorgestuurd in de richting van Leuven.

Bruggenhoofd Gent. De 16e Infanteriedivisie, opgesteld langs de bunkerlinie in de sector tussen de Bovenschelde en de Leie, legt veldversterkingen aan. Af en toe weerklinken in de regio van Bruggenhoofd Gent luide knallen van exploderende Belgische luchtafweergranaten omdat vijandelijke vliegtuigen worden gespot.

07:00

De Britse nieuwszender BBC maakt melding van de aanval van Duitsland op België, Nederland en Luxemburg en vermeldt ook dat Britse en Franse troepen mee de verdediging van deze landen zullen mee opnemen zoals eerder afgesproken.

07:30

In de Ardennen. Rond dit tijdstip start de Duitse 7e Pantserdivisie een eerste poging (er zouden er in totaal 3 nodig zijn) om een doorgang te vinden doorheen een zeer ontoegankelijk stuk van de Ardennen met hun pantsers. Een succesvolle poging gebeurt uiteindelijk langs de weg Dürler-Espeler.

Een foto die een zeer mooi beeld geeft over welk type wegen men uiteindelijk probeert met de pantsers doorheen de Ardennen te geraken. Deze foto is nog regio Sankt Vith. (Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

08:30

Martelange aan de Belgisch-Luxemburgse grens. De 4e Compagnie van de 1e Ardeense Jagers geeft zijn posities te Martelange vrij en trekt zich terug. De kolonne van het Duitse 1e Pantserdivsie kan opnieuw doortrekken maar zal dit pas opnieuw doen rond 10u30.

09:00

Neufchateau. Neufchateau was zowel voor de Belgen als voor de Duitsers een cruciaal in handen te houden of te krijgen stad. De stad en zijn toegangswegen werden bewaakt door Ardeense Jagers.

De stad werd in de ochtend aangevallen door 2 groepen van elk 200 Duitse elite SS-ers van het regiment Gross Deutschland in wat zou bekend staan als de operatie NIWI (Nives en Witry waren de 2 voorziene landingsplaatsen).

Deze Duitse elitetroepen waren kort voordien met een hondertal kleine Fieseler Storche vliegtuigen die waren geland in weilanden nabij deze dorpen.

Dat het landen van deze toestellen in die weilanden ook niet altijd van een leien dakje verliep, mag duidelijk zijn uit de foto hiernaast. (Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Voor één van deze groepen ging dit echter niet zo vlot omdat ze op 14 km waren van Nives en foutievelijk waren geland in Leglise. Deze tweede groep zou maar op zijn afspraak opduiken tegen 13u. Deze Duitse troepen dienden de weg vrij te maken voor het naderende Duitse XIXe Pantserkorps van Generaal Guderian om zo de doortocht richting Sedan mogelijk te maken. Hierbij dienden ze de vernielingsopdrachten en bijhorende bewakingsopdrachten van de Ardeense Jagers zoveel mogelijk te saboteren.

Deze Duitse para's wisten wel vrij veel Belgische soldaten gevangen te nemen. De Duitsers lieten ze daarbij graag poseren zoals in deze schuur van een hoeve waar in totaal 82 Belgische soldaten gevangen werden gehouden. Dit diende dan voor de Duitse propaganda om het succes van hun veldtocht aan tonen. Je ziet onder de gevangen genomen Belgen vooral Ardeense Jagers verrast bij hun lopende vertragingsopdrachten. (Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

10:30

Bodange en Strainchamps nabij de Belgisch-Luxemburgse grens. De Duitse 1e Pantserdivsie zet zich rond dit uur opnieuw in beweging maar komt amper 5 kilometer verder opnieuw tot stilstand door nieuwe verdedigingen van ditmaal de 5e Compagnie van de 1e Ardeense Jagers nabij Bodange en Strainchamps. Voorlopig zit hier de verdere doorgang volledig vast op deze stellingen.

12:00

Bruggenhoofd Gent. Rond de middag beginnen de buitenlandse legers aan het uitvoeren van hun eerdere overeenkomsten. Ter hoogte van Bruggenhoofd Gent trekken de voorposten van het Franse 7e leger voorbij om stelling te gaan nemen in Breda ter uitvoering van het "Breda Maneuver". In de buurt van grote kruispunten werden pelotons van de "Garde Republicaine Mobile" achtergelaten om het verkeer te regelen. Er werd verwacht dat er nog enkele dagen kolonnes met militair materieel zouden langskomen.

Ook de lijn Oudenaarde - Aalst werd voorzien als een belangrijke march-route voor BEF (Brits Expeditiekorps) dat stellingen diende te nemen nabij Leuven.

Ook deze Franse en Britse troepenbewegingen zullen niet ongezien blijven voor de Deutsche Luftwaffe en zij zullen meermaals dergelijke colonnes bij hun passages voor ze hun einddoel bereiken proberen uit te schakelen op de grond. Belangrijke hoofdwegen en spoorverbindingen waren sowieso reeds door hen geviseerde doelen om aan te vallen.

Bruggenhoofd Gent, De sector Wetteren–Semmerzake ligt er nog altijd verlaten bij. Voorlopig zijn er ook nog geen sporen van paniek bij de burgerbevolking omdat voortdurend berichten verspreid worden dat de geallieerden de situatie in de hand hebben en onze troepen aan het Albertkanaal de vijand weten vast te zetten.

De 24e Artillerie die deels te Gontrode en Merelbeke was gestationeerd, hergroepeert en trekt door richting Zwijnaarde.

De 10e mei 1940 ontstaat er in streken die nog niet rechtstreeks met het oorlogsgeweld te maken hadden (zoals hier in Wetteren) volkstoeloop. De mensen wisten niet echt wat ze van de nieuwe Duitse agressie dienden te verwachten maar wisten wel nog al te goed wat er 40 jaar eerder was gebeurd in de regio Kwatrecht - Melle. (Foto links: Replica)

13:00

Neufchateau. De situatie wordt voor de verdedigende Belgische Ardeense Jagers onhoudbaar. De groep van 200 Duitsers die de aanval op dit moment uitvoerden, kreeg op dat moment steun van de 200 Duitsers die eerder 14 km verder verkeerdelijk waren gedropt. Ook komt rond ditzelfde ogenblik de 1e Duitse Pantserdivisie hier aan. De Ardeense Jagers dienen Neufchateau uit handen te geven en trekken terug.

Oudenaarde. De eerste Britse gemotoriseerde kolonnes, deel uitmakend van de British Expiditionary Forces, trekken door naar de Dijle tussen Leuven en Waver. Dit doortrekken van Britse troepen duurt nog zo een drietal dagen.

Doortrekkende Britse troepen herstellen wegschade aangericht door een Duitse bom langs de N8 tussen Brakel en Ninove nabij Sint Maria Lierde. Tot mijn grote verbazing was anno 2022 de bebouwing nog altijd zo goed als identiek. (Foto links: Boek Mei 1940 - Peter Taghon - Foto rechts: Google Streetview)

Merelbeke. Langs de Zwijnaardesteenweg, Gaversesteenweg, Waterstraat en Fraterstraat rijden de eerste Franse troepen voorbij op doortocht naar stellingen in de buurt van de KW-linie.

Gent. Er worden Belgische C40 Bofors luchtdoelgeschut opgesteld te Oostakker, Gentbrugge en Drongen.

14:00

Aalst. De eerste gemotoriseerde colonnes van Britste troepen rijden, van de richting van Gent komende doorheen de stad Aalst. Er wordt kort halt gehouden nabij de markt maar er wordt al vrij snel opnieuw doorgetrokken via de Pontstraat richting Brussel.

14:30

Aalst. Er vindt een eerste Duitse luchtaanval op de stad Aalst plaats door 3 Duitse vliegtuigen die zeer laag de stad overvliegen. Er vallen enkel bommen nabij de buurt van het station, de Varenlaan en de Ledebaan. De schade blijft gelukkig beperkt. Dit maakt dat de Aalsterse bevolking het oorlogsgeweld plots zeer kortbij ziet komen. De bevolking vlucht hals over kop huiswaarts en de straten zijn vrij snel leeg. Mogelijks is dit een gevolg van het spotten van steeds meer Engelse colonnes die ook steeds de stad doorkruisen om via de Moorselbaan richting Brussel verder te trekken.

16:00

In de Ardennen. De Duitse 7e Pantserdivisie komt in confrontatie met de 10e Compagnie van het 3e Regiment Ardeense Jagers nabij Mont-le-Ban. Uiteindelijk weten ze deze patstelling te breken door hen met een cirkelvormige beweging te omsingelen. Mont-le-Ban valt en de Ardeense Jagers dienen zich hier terug te trekken. Een tweede contact gebeurt te Chabrehez bij een contact met de 3e Compagnie van de 3e Ardeense Jagers. Hier blijven de Ardeense Jagers voorlopig stand houden.

17:30

Aalst. Opnieuw wordt de stad overvlogen en gebombardeerd door 3 Duitse vliegtuigen. Ditmaal met brandbommen die worden gelost in de omgeving van de Bergekouter en de Langestraat. Ook hier is gelukkig geen schade te betreuren. Dit is opnieuw kortbij de Moorselbaan die vlot wordt gebruikt door doortrekkende Britse gemotoriseerde troepen.

18:00

Bodange en Strainchamps nabij de Belgisch-Luxemburgse grens. De 5e Compagnie van de 1e Ardeense Jagers verlaat na zo goed als volledig omsingeld te zijn zijn stellingen en probeert te ontkomen. De kolonne van de 1e Pantserdivisie van Generaal Guderian kan in theorie opnieuw doortrekken. Bij het vertrek hebben de Ardeense Jagers echter ook de laatste bruggen over het riviertje de Sauer opgeblazen zodat er opnieuw enkele uren verloren gaan om deze te kunnen kruisen.

18:30

Aalst. Allicht opnieuw uitgelokt door doortrekkende Britse troepen doorheen de stad, duiken een 20 tal Duitse Stuka's in duikvlucht naar beneden boven de stad. De Britse troepen houden zeer snel halt en stellen zich op om met mitrailleurvuur de vliegtuigen proberen te counteren. Er volgt echter een voor de stad zeer dramatisch bombardement op de ganse zone rond de Dender tussen de Zeebergbrug en de Zwartehoekbrug. De aanval zal slechts enkele minuten duren maar de schade die hierbij zal worden aangericht, is enorm.

Eenheden van het Britse 20th Anti-Tank Regiment Royal Artillery trekken doorheen Aalst naar de Sint Annabrug om daar de Dender over te steken (Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon - onder: Google Streetview van Keizersplein en Arbeidstraat)

Zeer snel na het vertrek van de aanvallers, zetten de Britse troepen hun doortocht verder en beginnen Rood en Vlaams Kruis, samen met pompiers, politie en burgers een zoektocht om zoveel mogelijk mensen uit het puin te redden en ontstane vuurhaarden te blussen.

Hieronder een bloemlezing van de zwaarste beschadigde sectoren bij deze aanval. Merkwaardig genoeg blijven bij deze aanval alle bruggen over de Dender op zich, voorlopig intact en zelfs totaal onbeschadigd achter.

Overzijde Zeebergbrug. Hier wisten een aantal afgegooide projectielen, zo goed als zeker bedoeld voor de Zeebergbrug, de brug zelf niet te raken. Wel kreeg de herberg aan de noordkant van de brug een voltreffer te verwerken. Hierbij vielen 6 burgerdoden te betreuren.

Enkele foto's van de zwaar vernielde herberg aan de overzijde van de Zeebergbrug. Onderaan het gemeenschappelijk doodsprentje van de 6 te betreuren burgerslachtoffers die hierbij vielen. (Foto's: Collectie Dirk Meert)

Het op- en afrittencomplex naar deze Zeebergbrug. Hier vielen heel wat burgerdoden maar ook een aantal Engelse soldaten.

Hier stonden nog aan de kant van de stad Aalst langs de linker kant op de foto bovenaan links, een aantal grotere fabriekscomplexen. Deels deelden deze ook in de klappen van het bombardement. Wat nog niet volledig beschadigd was bij het bombardement zou later nog in brand gestoken worden bij het vertrek van deze zone door Belgische en Engelse troepen. Volledig vooraan lag hier de fabriek Callebaut. Het 2e grote afgebrande gebouw is de Fabriek De Naeyer dat een handel was in oude metalen. Je merkt op de foto onderaan links dat alles daarna tot de grond gelijk werd gemaakt wegens te zwaar beschadigd en zeker niet meer hersteld is geweest. De laatste foto is een terugblik op dezelfde fabrieksgebouwen maar vanaf de andere zijde dus. (Foto boven links: Collectie De Buck - boven rechts: Google Streetview - Links onder: Collectie Dirk Meert - Rechts onder: Collectie Mallegro)

3 Schadefoto's van de Fabriek Callebaut. Aan de geknikte betonnen balken merk je toch ook dat dit zeker niet alleen schade is van de brand die hier zeker ook later nog heeft gewoed maar alvast ook schade zal geweest zijn van het bombardement op 10 mei 1940.

(Foto rechts en rechts onder: Collectie Lievens - Foto links onder: Collectie Kieckens)

Dit is dan op zijn beurt de schade aan de fabriek De Naeyer. De meeste foto's zijn trouwens van de collectie van de familie zelf (tenzij anders vermeld). Ze zijn in de mate van het mogelijke wat gesorteerd zodat ze mits enig zoekwerk wel wat koppelbaar zijn aan elkaar qua beeld.

Dit zijn foto's van de achterzijde van of Fabriek Callebaut of Fabriek De Naeyer. Op de achtergrond de stoomfabriek.

(Foto links onder: Collectie Kieckens - Foto rechts en rechts onder: Collectie Dirk Meert)

De Varkensmarkt

Oude foto met schade van de Varkensmarkt (Foto Collectie Moriau). Daaronder hetzelfde huidige zicht zoals zichtbaar op Google Streetview.

Nog heel wat industriële complexen langs de Dender werden heel zwaar beschadigd. Dit was onder andere ook het geval voor Garage du Parc, Glucoseries Leclercq (huidige Tereos, vroegere Amylum), de Fabrieken, de Filature du Canal, De Kegel, Keppens, Van de Putte, Ringoir en Schuermans, de magazijnen Van den Brempt en Bocqué.

De Glucoserie Leclercq (in Aalst beter gekend als Amylum - heden Tereos) deelde in dit bombardement ook zwaar in de klappen. Er vielen zowel treffers op het bedrijf zelf alsook in de omliggende straten. Probleem met een site als het in Aalst gekende Amylum (Tereos) is dat dit voortdurend onderhevig is aan verbouwingen. De foto's van die buurt zijn dan ook heden nog amper te plaatsen in die tijd. Als Referentie werd daarom in dit geval gebruik gemaakt van een luchtfoto van de site uit 1923. De site stond toen nog letterlijk ingesloten tussen de Oude Dender (huidige Burchtstraat) en de Nieuwe Dender. In Aalst stond dit gekend als het eiland Chipka

(Luchtfoto: Collectie Lievens)

De eerste twee foto's tonen de puinen hier te zoeken op de toenmalige site. (Foto links: Collectie Bossut - Foto rechts: Collectie De Veirman.

Dit zijn 3 foto's van zo goed als zeker het complex waar we bij de eerste foto's op de achterzijde van kijken. Dit zijn wegen die heden dus zijn opgegaan in de site van het bedrijf zelf en niet meer te vinden zijn. De foto hiernaast is trouwens op de Beeldbank van Aalst gespiegeld afgebeeld. (3 Foto's: Collectie Kieckens)

De volgende 2 oude foto's zijn bijna niet meer te plaatsen. Dit moet bijna de huidige Anna Snelstraat zijn. Links de Albert Heijn. De weg liep hier vroeger rechtdoor in de richting van het Oud Sas. Op de rechter hoek aan de overzijde van dit kruispuntje, moet het Café hebben gestaan zichtbaar op de beide oude foto's hieronder. (Foto links onder: Collectie Bossut, Foto rechts onder: Beeldbank Aalst - Foto onderaan: Replica))

Ook de puinfoto hieronder is nog perfect te plaatsen. Op de achtergrond kan je namelijk mooi hetzelfde verspringen in de nokhoogtes van de daken terugvinden. (Oude foto: Beeldbank Aalst)

3 foto's van dezelfde site maar amper exact te plaatsen. (Links: Collectie Bossut - Midden: Collectie Ceges Soma - Rechts: Collectie Dirk Meert)

Op de hoek van de Burchtstraat stond het hoekhuis Verleysen dat bij het bombardement volledig tot puin werd herleid. (Foto: Beeldbank Stad Aalst)

Op deze foto een winkel van huishoudartikelen zoals potten, pannen,... op de toenmalige Brabantstraat 17, waarop op deze dag een brandbom viel. Op straat de goederen uitgestald die hierdoor allen uit de winkel konden gehaald worden en niet meer verkoopbaar bleken door brandschade. De Brabantstraat is heden de Alfred Nichetstraat geworden. Op de foto staat nog 1 zeer herkenbaar huis dat nog identiek is tussen nu en toen. (Foto links: Beeldbank Stad Aalst - Foto rechts: Google Streetview met een actueel beeld op dezelfde locatie)

Ook deze foto ter hoogte van de Wambekekaai is heden niet meer terug te vinden maar volledig opgeslokt door de fabrieken van Tereos. Dit sloot aan op het toenmalige Werfplein. (Foto links: Collectie Dirk Meert - rechts: Google Streetview)

De regio van het Werfplein en de Molenstraat. Dit was de sector in Aalst die zeker het zwaarst werd getroffen bij dit bombardement van 10 mei 1940 terwijl het doelwit uiteindelijk dus hier zuiver de burgerbevolking was.

Wat veelzeggend is, is dat van dit puin veel foto's zijn die uit Duitse fotoboeken komen en waar als oorzaak altijd wordt verwezen naar Britse bombardementen terwijl het om een Duitse aanval met Stuka's ging op in dit stuk van de stad gespotte Britse troepenbewegingen.

Het werfplein zelf.

In die periode was er een kanalisatie van de Dender lopende doorheen de stad Aalst. Er was toen ook nog sprake van de "Oude" en de "Nieuwe" Dender. De oude Dender werd pas dichtgelegd eind jaren '60 vorige eeuw. Op de algemene foto van het werfplein, ook op de oude foto's genomen vanaf de Frits De Wolfkaai (overzijde huidige nieuwe Dender). Helemaal links zien we de 2 oude watermolens op de Dender. Beiden verdwenen na zware beschadigingen bij deze aanval uit het straatbeeld. De oude Dender volgde de huidige Burchtstraat. De eerste oude foto hierboven toont in feite de rechter zwaar beschadigde zijkant van de Molenstraat, waar nog amper huizen recht stonden. Op de hoek van de Molenstraat komende van de Burchtstraat stond de toenmalige Werfkapel die ook totaal werd vernield. Dan was er nog een huizenrij tussen Molenstraat en Vaartstraat. Rechts van de Vaartstraat had je dan de huidige gebouwen van het ministerie van Financiën gevestigd is, daar bevond zicht toen de Filature du Canal. Boven de actuele Google Streetview foto zie je reeds een foto van dezelfde locatie anno 1941. Je ziet op die beperkte tijd toch al heel wat schade die in de korte tussentijd toch al hersteld werd.

(Oude foto's: volledig boven: Collectie Dirk Meert - 2e rij links: Collectie Lievens - 2e rij rechts: Collectie Dirk Meert - 3e rij: Replica - onderaan: Google Streetview)

Links kijken we dus opnieuw op het Werfplein maar dan letterlijk tussen Molenstraat en Vaartstraat. Juist niet meer op de foto (rechts) moet je de Filature du Canal hebben gehad. De foto met het zicht anno 2020 is niet 100% juist genomen maar het zicht die men hier krijgt van onder de huidige spoorwegbrug, is heden nog het meest gelijkend met vroeger. De vernielde werfkapel staat op de oude foto rechts van de heel hoge heipaal links op de foto. Het is het minst hoge uitstekende puntgeveltje op de foto tussen deze heipalen. Let op, de huidige nieuwe Werfkapel ligt zeker niet meer op dezelfde locatie als ze toen stond. (Foto links : Peter Taghon)

De watermolens Gheeraerdts op de toenmalige Oude Dender. Je ziet ze nog op de oude schadefoto staan. De meest naar de Nieuwe Dender toe gebouwde watertoren staat er nog vrij intact bij. De andere is toen al totaal tot puin herleid.

Dit is dus heden een zeer moeilijke om nog te koppelen. Er stonden hier twee watermolens op de oude Dender net voor deze uitmonde in de Nieuwe Dender. Naar rechts heb je de Molenstraat. Naar links de Burchtstraat. De loop van de Oude Dender was dus letterlijk de loop van de huidige Burchtstraat. (Oude Postkaart: BOB - Actueel zicht: Google Streetview)

Boven: Zeer fraaie foto met heel in detail hoe de situatie er uitzag van de Oude Dender die aansloot op de Nieuwe Dender. Op de achtergrond rechts de zwaar geteisterde Molenstraat. Op de achtegrond links de Burchtstraat langs de Oude Dender. (Foto: Collectie Dirk Meert)

Rechts: Foto met de schade aan de watermolen vrij kort na de meidagen 40. Let op het kleine raampje boven het rad. Er was blijkbaar een groot gat linksboven hiervan geslagen in de wand. Deze wand blijkt bijkomend nog ingestort of doelbewust gesloopt op iets recentere vervolgfoto's (Foto: Replica)

Bovenaan de ruînes van de zwaar toegetakelde verst van de nieuwe Dender verwijderde molen. Deze werd heel zwaar beschadigd bij het bombardement. Op de eerste foto kun je rechts naast de ruïne nog gebouwen zien staan langs de toenmalige oude Dender. Onderaan links kijken we op de Burchtstraat. De 4e foto moet recenter zijn want daarop is de hoge puinrestant nog bijkomend verder gesloopt om het verder instortgevaar nog te verminderen. (Foto linksboven: Collectie Lievens - Foto rechtsboven: Collectie Kieckens - Foto's onder: Collectie Dirk Meert)

Deze foto uit 1964 toont de oude Dender nog kort voor hij definitief werd gedempt. Recht voor u de nieuwe Werfkapel. Links de Filature du Canal. (Foto Beeldbank Stad Aalst)

Om u een beeld te geven van Oude Dender en NU, hetzelfde beeld, links een oude luchtfoto met de Oude Dender (Foto: Replica) en daarnaast een actuele Google Earth beeld anno 2021

De Werfkapel. Deze stond op de hoek van Molenstraat en Werfplein, dus niet waar de huidige Werfkapel staat. Het was in feite het eerste huis op de linker kant van de Molenstraat komende van het Werfplein. (Foto Google Streetview)

Links: Oude postkaart van de Kapel OLV ter Druiven, R.Desaix - Brussel - Foto rechts: De zwaar vernielde kapel op de hoek van de Molenstraat. De woningen die u links van de kapel trouwens ziet, zijn de eerste huizen van de Burchtstraat en links een van de vernielde watermolens van Gheeraerts.

De puinen van de originele werfkapel werden wel meermaals gefotografeerd zoals hierboven en hiernaast vlot te zien. De twee bovenste foto's zijn trouwens genomen door de Familie De Paepe die naast de kapel een koffiebranderij en tabakswinkel hadden die ook volledig in een ruïne werd herleid Op de tweede foto bovenaan poseert trouwens het ganse gezin voor de kapel en de ruïne van hun eigen winkel. (Foto's bovenaan: Collectie familie De Paepe - hierboven links en rechts: Collectie Matthias - hierboven midden: Collectie Dirk Meert - Foto rechts: Replica)

De Koffiebranderij en Tabakswinkel. Deze winkel stond naast bovenstaande kapel. Ook de twee foto's van de kapel horen bij deze fotoreeks en zijn dus uit hun collectie. (Foto's hieronder: Collectie Familie De Paepe)

De Molenstraat. Naast het werfplein was deze voor de laatste 100 meter naar de Sint Annabrug toe, één aaneensluiten van ruînes. Hier alvast een 4 tal foto's op de kop nabij de eerder gemelde kapel en koffiebranderij (links). De foto rechts (Google Streetview) geeft de huidige locatie nu die hieronder op 4 verschillende foto's zichtbaar is. Alles werd hier tot puin herleid.

De pijl die op de foto rechtsonder te zien is met "links" voor "Gent en Ninove" en "rechts" voor "Dendermonde" is op latere foto's nog te zien op het Sint Annaplein zelf bij de later opgetrokken noodbrug. (Foto's linksonder en rechtsboven: Replica)

Er duiken nog wel wat foto's op van de totaal vernielde Molenstraat. Op de achtergrond de Molenstraat. Aan de overzijde de Frits De Wolfkaai. Die huizenrij is nog altijd deels herkenbaar dezer dagen. De onderste foto is een detail van de laatste ruines links in de Molenstraat. Dit zijn in feite opnieuw dezelfde ruînes die we eerder vanaf de kop van de Molenstraat te zien kregen.

(Foto boven rechts: Collectie Renneboog - Foto's centraal: Collectie Kieckens - Hierboven: Collectie Dirk Meert)

Ook dieper in de Molenstraat was er nog schade te betreuren rond waar heden het culturele centrum de Werf staat. De ene speciale gevel is nu nog altijd vlot herkenbaar rechtover het culturele centrum de Werf. (Foto links: Collectie Dirk Meert - rechts: Google Streetview)

Nog meer naar het Centrum toe, terugkijkend in de richting van hetzelfde cultureel centrum de Werf, krijg je dit beeld. (Foto links: Collectie Callebaut - Rechts: Google Streetview)

De Filature du Canal. Dit was een gigantisch fabrieksgebouw met bijgebouwen. Dit was een spinnerij en producent van garen. Ondanks de zware schade zullen ze na de oorlog vrij snel opnieuw opgetrokken worden en heel lang een toonaangevend stadsbeeld aan de stad Aalst geven in de buurt van het Station van Aalst. De spinnerij zal blijven bestaan tot in 1969 en zal dan vanaf 1972 overgekocht worden door de Regie der gebouwen. Het wordt vanaf dan een postsorteercentrum.

We krijgen hier een mooi zicht op de zwaar beschadigde Filature du Canal. Deze beide foto's zijn genomen vanaf de Frits De Wolfkaai. Op beide foto's zie je de locatie van de Sint Annabrug. Ook hier zie je goed de grote kanaliseringswerken aan de Dender die hier lopende waren, vandaar ook de vele damplanken die men hier ziet op deze foto's. (Bovenste foto: Google Streetview, Onderste foto: Collectie Dirk Meert)

Beide foto's tonen de Filature. Links zie je de fabriek nog in de jaren '30 bij een staking van het personeel op het Werfplein. Links kijken we op de Vaartstraat die naar het Esplanadeplein loopt. De huizenrij vooraan die volledig bij de Filature hoorde, stond langs de huidige Dokter André Sierensstraat. Rechts een blik op de Filature zoals ze werd herbouwd na de meidagen '40 en nog het meest bekend zal staan als het vroegere postsorteercentrum. Ook dit is heden dienen te wijken voor het nieuwe gebouw van het Ministerie van Financiën te Aalst. (Beide foto's: Beeldarchief Stad Aalst)

Heel uniek is zeker deze foto hieronder. Dit toont de schade aan de Filature zoals ze te zien was van onder de spoorwegbrug over de Dender.

Het huis centraal in beeld is de woning die ook nog altijd herkenbaar is op actuele zichten. Dit behoort niet tot de Filature maar is een woning langs de Vaartstraat.Deze foto kan slechts genomen zijn tussen 10 mei 1940 en 18 mei 1940 toen ook deze spoorwegbrug werd opgeblazen. (Foto: Collectie Dirk Meert)

Boven: 2 foto's van de schade nabij de hoek van de Vaartstraat met de Dokter André Sierensstraat. (Foto links: Collectie Kieckens - rechts: Ceges Soma) - Links: duidelijk vrij gelijkende foto met linksboven. Je ziet ook duidelijk nog het bordje in het midden van het plein dat de weg aanduidde richting Dendermonde.

Links is opnieuw een vrij gelijkaardig zicht - Rechts valt moeilijker te koppelen maar toont in feite de achterzijde van het fotootje hieronder. Let op de smalle raampjes die bij beiden wel telkens van andere zijde gekeken, herkenbaar zijn. Als je de foto rechtsboven 90° draait, krijg je de smalle foto hieronder rechts. (Beide foto's: Replica)

Verderop langs de Dokter André Sierensstraat kreeg men dan dit beeld op de ruines. Ook deze beide foto's zijn genomen kijkend vanaf de Dender. (Foto links: Collectie Borreman - Foto rechts: Collectie Van Geert)

Nog 2 schadefoto's van de Filature, genomen vanaf de terreinen van de Filature zelf. Beide foto's geven hetzelfde zicht. Links is het kortst na de gevechten. Rechts is al een gedeelte opgeruimd en zijn zelfs al bepaalde gevels doelbewust naar beneden gehaald om te verhinderen dat ze alsnog zouden instorten. (Foto links: Collectie Kieckens - Foto rechts: Collectie Beeldbank Aalst).

Ook aan de overzijde van de Dender, ter hoogte van de Ringoirlaan, waren huizen uitgebrand. Deze stonden waar heden Tegelcentrum Schelfhout is gevestigd. (Foto links: Collectie Borreman - rechts: Google Streetview)

Ter hoogte van de Zwartehoekbrug langs de Denderstraat, kant van de Tragel, kon men op de hoek deze beschadigde gebouwen zien staan. Je merkt dat de beschadigde gebouwen zelfs meermaals en steeds erger beschadigd geraakten. (Foto rechts: Collectie Lievens - onder links: Collectie Dirk Meert - onder rechts: Google streetview)

De Fabriek De Kegel lag aan de overzijde van de Dender, langs de huidige Nieuwbrugstraat, tussen Pierre Corneliskaai en Hertshage. Ook deze fabriek ging totaal in puin. De foto rechts is genomen op de terreinen zelf en toont de totale ravage. De foto hieronder is nog vrij duidelijk te koppelen aan de huidige situatie al zijn er nog amper vergelijkbare gebouwen. Op de achtergrond Hertshage. (Foto rechts: Collectie Kieckens - Foto onder: Collectie Lievens)

Juist voor de Zwartehoekbrug konden deze vluchtelingen nog gespot worden voor een rij zwaar beschadigde huizen langs de Pierre Corneliskaai. Tot 2018 stonden hier nog oude fabrieksgebouwen die ondertussen ook allen zijn gesloopt

(Oude foto: Jos Ghysens - links onder: Google streetview 2013 - rechts: Google streetview 2020)

Ook ter hoogte van de kruising van de Pierre Corneliskaai en de Tramstraat, kon deze schade teruggevonden worden. (Foto links: Collectie Kieckens - rechts: Google Streetview)

Het reizigerstation, het locomotievendepot en de douaneopslagplaatsen van het station van Aalst.

Dit is nog een mooie maar niet zo evident te plaatsen foto van een beschadigde watertoren te Aalst (Oude foto: Replica). Deze stond langs de Denderstraat op de spoorwegterreinen, langs de Dender. Heden is daar enkel een wandel-, fietspad terug te vinden. De watertoren is al lang verdwenen. Op de oude postkaart daaronder is hij nog duidelijk te zien langs de Dender (Postkaart: SBF). Op de foto's onderaan links een algemeen zicht op de Dender vanaf de toenmalige Sint Annabrug (Foto: Collectie Dirk Meert). Rechts ongeveer hetzelfde zicht nu vanaf de spoorwegbrug over de Dender.

Dendermonde - grote spoorwegbrug. Allicht rond hetzelfde tijdstip ondergaat de grote spoorwegbrug over de Schelde te Dendermonde een gelijkaardig lot dan de Denderregio nabij het Werfplein te Aalst. De brug wordt namelijk zwaar aangevallen uit de lucht door de Deutsche Luftwaffe en er sneuvelen op de grond zeker een 20 tal personen waarvan de meesten burgers. De brug wordt hierbij vernield.

Overzichtsfoto van de vernielde brug - Collectie Niko Van Kerckhoven

Van deze opgeblazen brug over de Schelde te Dendermonde (en niet de Dender wat je af en toe bij deze foto's ook terugvindt), vind je wel meerdere foto's. Wel is een eerste probleem bij veel van deze bruggen de exacte locatie. Hieronder misschien een leuke beperkte aanvulling hierop.

Op deze luchtfoto van Google Streetview probeer ik alvast de exacte locatie wat te verduidelijken. Luchtfoto's lossen vaak het gemakkelijkst dergelijke discussies op omdat deze nog restanten van de originelen tonen, ook hier. De opgeblazen brug in Dendermonde was een dubbele brug, enerzijds een spoorwegbrug en anderzijds een wegbrug. Je ziet duidelijk nog op de huidige luchtfoto's dat de spoorlijn vroeger korter afboog naar de toenmalige buitenkant van de oude vesting van de stad Dendermonde. Hierop trouwens nog mooi te zien als de nog bestaande grachten met de typische driehoekvormen. De oude verkeersbrug over de Schelde lag dan ook niet waar ze nu loopt met de huidige N47 (de Martelarenlaan) maar lag als dubbelbrug met deze spoorlijn hier meer westelijk van. Ze lag toen in het verlengde van de Kasteelstraat en moet ergens aangesloten hebben waar je heden nog de 4 septemberlaan hebt. Meest westelijk de wegbrug, oostkant de spoorwegbrug.

Het was trouwens een vrij fraai bruggencomplex zoals nog te zien op deze foto van de intacte brug hierboven (Foto: Recplica). Rechts een streetviewbeeld vanaf de huidige Scheldebrug op de Martelarenlaan. Waar je links op de foto een soort van weg naar de Schelde ziet lopen, moet ook vroeger dit bruggencomplex gelegen hebben.

3 foto's van deze opgeblazen dubbelbrug. De foto links boven en rechts kijken in de richting van de stad Dendermonde. De in open stand opgeblazen spoorwegbrug opende dus weg van de stad. Je ziet op sommige foto's ook trouwens heel duidelijk de wegbrug die al eerder opgeblazen was, in de Schelde liggen (alle Foto's: Replica)

20:00

Bodange en Strainchamps nabij de Belgisch-Luxemburgse grens. Na zwaar oponthoud door de 5e Compagnie van de 1e Ardeense Jagers en omdat bijkomend opnieuw een aantal cruciale bruggen over een riviertje waren opgeblazen, trekt uiteindelijk de kolonne van de 1e Pantserdivisie van Generaal Guderian verder. De ondertussen in hun kielzog zittende 2e Pantserdivisie zal dit voorlopig nog uitstellen tot 3u in de nacht. Generaal Guderian was amper 10 km opgeschoven en ondertussen meer dan 10u achteruit op zijn voorziene tijdschema.

Aalst. Als gevolg van het zware bombardement komt al zeer snel een ware uittocht op gang van Aalsterse bevolking om het verwachte oorlogsgeweld te ontvluchten. In de meeste gevallen is deze vlucht in de richting van het nog veilig geachte Frankrijk.

Hulpdiensten werken gans de nacht door om de zoektocht naar doden en gewonden proberen tot een goed eind te brengen. Gelukkig volgen er voor Aalst geen directe vervolgbombardementen meer.

In de loop van de dag

Merelbeke. Tijdens een luchtgevecht tussen een Duitse en een Engelse jager vallen op de grond twee burgerslachters. Een langs de Gaversesteenweg en één iemand op de wijk Hukkelgem. Beiden sneuvelen door verdwaalde projectielen bij het luchtgevecht. Nog 2 andere burgers raken verwond.

21:00

Te Chabrehez heeft de 3e Comp van de Ardeense Jagers na zware weerstand geboden tegen pantsereenheden van Generaal Rommel. Rond dit uur dienen ze Chabrehez te verlaten en trekken terug.

Enkele Duitse motoren begeleiden een aantal Ardeense Jagers die te Chabrehez werden gevangen genomen. (Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

De Duitse 5e Pantserdivisie blijft voorlopig vastzitten nabij de vele wegversperringen in de buurt van Sankt-Vith.

Tegen de Avond

Nederland. Duitse troepen zijn hier reeds doorgebroken tot aan de Oostkant van het IJsselmeer.

Regio Luik. De regio Luik was voor de inval in België een van de zwaar verdedigde sectoren. Zo was er tussen Beusdaal en Stavelot een vooruitgeschoven bunkerstelling op 3 nieuw bijgebouwde forten oostelijk van Luik, namelijk Aubin-Neufchateau, Battice en Tancrémont. Tussen deze forten lagen nog eens als verbindingslijn bunkers gebouwd. Daarna waren alle oudere Belgische forten aan de oostkant van Luik bijkomend hersteld na WOI en opnieuw in dienst gesteld. Ook tussen deze forten waren bijkomend bunkers gebouwd om de hiaten tussen de forten zelf te dichten.

Door de snelle doorbraak op het Albertkanaal door de intact veroverde bruggen van Vroenhoven, Veldwezelt en Briegden en de op dat moment hopeloos geworden verdediging van het Fort van Eben Emael, werd op dit moment al besloten dat de stelling Luik zou worden verlaten.

Dit betekende dat de forten op zich, als afzonderlijke weerstandsnesten tegen de Duitsers zouden blijven fungeren, zolang dit ging. De 3e Infanteriedivisie (1e, 12e en 25e IR, 3e Artillerie, 2e Bat TTR, Esc Wielrijders 3e ID) stelde zich definitief op aan de westkant van de Maas nabij Luik. De 2e Infanteriedivisie (5e, 6e en 28e Linie, 2e Artillerie, 12e Genie, 2e TTR en Esc Wielrijders 2e ID) trok zich terug tot achter de KW-linie.

Vooral deze terugtocht van de 2e ID verliep zeer chaotisch. Ze werden hierbij meermaals uit de lucht aangevallen en uit elkaar geslagen. Hierdoor ging van deze eenheden zeker 2/3 van de zware wapens en munitie verloren.

Ook de 1e Cavaleriedivisie die eerder opgesteld stond langs de Ourthe onderging meerdere luchtaanvallen bij hun terugtrekking.

De situatie op 10 mei 1940 's avonds. (Schets: De Achttiendaagse veldtocht - Ministerie van Landsverdediging)

Specifieke extern gebruikte bronnen:

Een officieel overzicht van de gebeurtenissen 1939-1940 - Uitgegeven door Ministerie Buitenlandse zaken België te Londen in 1941
De Veldtocht van Mei 1940 - Historische dienst van het Leger - kaartenboek - (1945)
Mai 1940 - La Bataille de Belgique - M. Fouillien et J. Bouhon
Oorlogskroniek der stad Aalst - De tweede maal - A. Van Der Heyden (1976)
Mei 1940 ten zuiden van Gent - Jacques De Vos (1977)
Mei 1940 - De 18-daagse veldtocht - Peter Taghon (1989)
Herinneringen - Getuigenissen - Guislain Mineur (2007)
Mei 1940 - De 18-daagse veldtocht in woord en beeld - Peter Taghon (2010)

Home

Terug naar bovenkant pagina

Vorige: 1 tot 9 mei 1940

Volgende: 11 mei 1940

BRUGGENHOOFD GENT - TÊTE DE PONT DE GAND

Andere militair getinte structuren regio Oost-Vlaanderen

Enkele structuren buiten bovenstaande regio

Oorlogsverhalen regio Gent

Details van de legers:

Gesneuveldenlijsten:

Chronologisch verloop van de 18 daagse veldtocht aan het bruggenhoofd Gent.

Vrijdag 10 mei 1940